تومور مغزی چیست؟
به توده های کوچک و بزرگی که از رشد غیر طبیعی سلول ها در مغز به وجود می آیند تومور مغزی می گویند. تومورهای مغزی می توانند آغازی از مغز داشته و یا در دیگر قسمت های بدن شروع و سپس به سمت مغز گسترش یابند. سرعت رشد تومورهای مغزی ممکن است متفاوت باشد.
علت ایجاد تومور مغزی چیست؟
در اکثر بیمارانی که تومور مغزی داشته اند علت اولیه تومور مشخص نشده است اما محققان برخی عواملی که خطر ابتلا به تومور را افزایش می دهد به صورت زیر بیان کرده اند
ژنتیک
ایجاد تومور مغزی در افرادی که دارای سابقه خانوادگی تومور داشته باشند بالاتر است.
مواد شیمیایی
قرار گرفتن فرد در معرض برخی مواد شیمیایی خاص ممکن است ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد.
تابش یونیزه
افرادی که در معرض تابش های یونیزه بوده اند احتمال ابتلا به تومور مغزی را دارند. به عنوان مثال روش پرتو درمانی در درمان سرطان شامل تابش یونیزه است. همچنین حادثه هسته ایی چرنوبیل و فوکوشیما نیز انسان ها را در معرض تشعشعات یونیزه قرار داد.
آبله مرغان
به گفته انجمن تومور مغزی آمریکا افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده اند کمتر در معرض خطر ابتلا به تومور مغزی خواهند بود.
سن و نژاد
با افزایش سن خطر ابتلا به تومور مغزی نیز بیش تر می شود. همچنین محققان به این نتیجه رسیده اند که ابتلا به تومور مغزی در افراد سفید پوست بیش تر از دیگر نژادهاست.
علائم و نشانه های تومور مغزی
از علائم و نشانه های شایع تومور مغزی می توان به موارد زیر اشاره کرد
تشنج
تکرار تشنج در سنین بلوغ می تواند نشانه ایی از تومور مغزی باشد و می بایست این مورد حتما با پزشک بررسی شود.
سردرد
مهمترین نشانه تومور مغزی سردرد است به صورتی که شخص برای اولین بار این سردرد را تجربه می کند و متفاوت با سردردهای دیگر است. این سردرد بسیار شدید و مداوم بوده و از طریق مسکن و دارو قابل کنترل نیست و درد آن کاهش نمی یابد. این نکته را در نظر داشته باشید که 90 درصد افرادی که سردرد دارند تومور مغزی ندارند. اما سردردهایی که رو به بهبودی نمی روند و همراه تهوع، سرگیجه، تاری دید و اختلال در راه رفتن باشد را می توان نشانه ایی از تومور مغزی دانست.
اختلالات عصبی
هر گونه اختلال در عملکرد بخش های مختلف مغز شامل از بین رفتن حواس پنجگانه، از بین رفتن حس در قسمتی از بدن، کاهش دید و ... می تواند هشداری برای تومور مغزی باشد.
اختلالات شناختی
هر گونه تغییر شفاف و واضح در رفتار و عملکرد فرد نشانه ایی از تومور مغزی است.
از دیگر نشانه های تومور مغزی می توان موارد زیر را مطرح کرد
- از دست دادن حافظه
- سرگیجه
- مشکلات بینایی
- اختلال در خوردن و بلعیدن
- حرکات غیر قابل کنترل
- لرزش دست
- عدم تعادل
- اختلال در دستگاه گوارش
- کاهش هوشیاری
- افتادگی پلک و نامساوی بودن مردمک چشم
- اختلال در شنیدن
- اختلال در بویایی
- اختلال در صحبت کردن و نوشتن
انواع تومور مغزی
تومورهای مغزی به دو دسته تقسیم می شوند
تومورهای اولیه
تومورهای اولیه تومورهایی هستند که منشا و آغاز ایجاد آن ها مغز است. در این نوع تومورها سلول های نرمال به جهش هایی در DNA خود دست پیدا کرده و این جهش ها به سلول اجازه می دهد تقسیم شده و رشد کند در نتیجه سبب ایجاد توده ایی در مغز می شوند. تومورهای مغزی اولیه خود به دو دسته تقسیم می شوند
- تومورهای خوش خیم
- تومورهای بدخیم
تومورهای اولیه می توانند در قسمت های مختلف مغز همانند نخاع ایجاد شوند. برخی از تومورها حتی می توانند ترکیبی از سلول های مختلف باشند که بطور غیرطبیعی رشد کرده اند. انواع مختلفی از تورمورهای اولیه وجود دارد
- نوروم آکوستیک
- استروسیتوما
- تومور متاستاز مغزی
- کارسینوما
- تومور های مغزی کودکان
- مننژبوم
- گلیوبلاستوما
- تومور های امبریونال
- گلیوما
- مدولوبلاستوما
- منینگیوما
- تومور های هیپوفیز
تومورهای ثانویه
تومورهای متاستاتیک نام دیگر تومورهای ثانویه است. این نوع تومورها در نتیجه تومورهای سرطانی دیگری هستند که خارج از مغر ایجاد شده و سپس از طریق خون و یا طرق دیگر به مغز می رسند. تومورهای مغزی ثانویه معمولا در افرادی که سابقه سرطان دارند دیده می شود و در بزرگسالان شایع تر است. از رایج ترین سرطان هایی که به مغز منتقل می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد
- سرطان سینه
- سرطان ریه
- سرطان کلیه
- سرطان پوست
تومورهای ثانویه نیز می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند. اما در 99 درصد موارد تورموهای ثانویه بدخیم هستند. تومورهای خوش خیم امکان پیشرفت از قسمتی به قسمت دیگر بدن را ندارد.
راه های درمان تومور مغزی
متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص تومور مغزی معاینات عصبی و همچنین آزمایشات تصویربرداری مختلفی را انجام می دهد. همچنین اگر پزشک احتمال دهد که تورمور از نوع ثانویه است ممکن است آزمایشات دیگری از شما بخواهد. دکتر الهه محقق منتظری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات می تواند شما را در درمان تومورهای مغزی یاری کند.
برای تشخیص خوشخیم و یا بدخیم بودن تومور متخصص از مغز شما نمونه گیری می کند. بدین صورت که سوراخ کوچکی در جمجمه ایجاد شده و سپس سوزن نازکی از طریق سوراخ وارد مغز شده و بافت مورد نیاز برداشته می شود. درمان تومور مغزی با توجه به اندازه ی تومور و محل قرار گیری و نوع آن متفاوت است. انواع روش هاس درمان تومور بصورت زیر است
جراحی
اگر تومور مغزی در محلی باشد که امکان جراحی و برداشتن آن و یا قسمتی از آن امکان پذیر باشد جراح تلاش می کند تا تومور را از بافت مغز تا حد ممکن جداسازی کند.
پرتو درمانی
پرتو درمانی از طریق تابش اشعه های ایکس یا پروتون ها به منظور از بین بردن سلول های تومور مورد استفاده قرار می گیرد. این اشعه می تواند بصورت کلی و یا به ناحیه خاصی از مغز تابانده شود.
رادیو تراپی
در رادیو تراپی از انواع مختلفی از تشعشعات برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروها برای درمان تومور استفاده می شود. داروها ممکن است بصورت قرص و یا از طریق تزریق وارد بدن شود. داروهای شیمی درمانی بسته به نوع تومور متفاوت است.