سیاتیک چیست؟
عصب سیاتیک طولانی ترین عصب بدن است که از 5 ریشه عصبی در در داخل کمر و لگن تشکیل می شود. در بدن دو عصب سیاتیک وجود دارد که از نواحی تحتانی کمر آغاز و تا پایین پاها کشیده شده است. هنگامی که ریشه عصبی در ستون فقرات فشرده شود درد سیاتیک ایجاد می شود. درد سیاتیک ممکن است بصورت درد در کمر، یکی از پاها و یا کف پا رخ دهد. این درد معمولا بصورت یک طرفه ظاهر می شود و ممکن است بصورت ناگهانی ایجاد شده و به تدریج افزایش یابد.
علت ایجاد درد سیاتیک چیست؟
موارد بسیار زیادی می تواند بر عصب سیاتیک تاثیر منفی داشته و درد ایجاد کند. درد سیاتیک ممکن است بدلیل نوع فعالیت و حتی سبک زندگی افراد ظاهر شود. برخی از دلایل ایجاد درد سیاتیک به شرح زیر است
بیرون زدگی دیسک
سیاتیک در اکثر موارد بدلیل آسیب رسیدن به یک دیسک کمر ایجاد می شود. بیرون زدگی دیسک سبب تحریک شدن عصب سیاتیک اطراف آن منجر به سیاتیک خواهد شد. بیرون زدگی دیسک معمولا در آقایان بیشتر از بانوان است و اکثرا در بین 30 تا 50 سالگی اتفاق می افتد. چرا که در این سن دیسک ها انعطاف بیشتری داشته و احتمال بیرون زدگی نیز بیشتر خواهد بود.
جابجایی مهره های ستون فقرات
جابجایی و لغزش یک مهره به سمت مهره دیگر می تواند سبب فشرده شدن عصب سیاتیک شود.
خار استخوان
به رشد استخوانی اضافی در مهره های کمر خار استخوان گفته می شود که می تواند منجر به فشرده شدن عصب سیاتیک شود.
تنگی کانال نخاع
مجرای نخاعی می تواند در اثر عواملی مانند بیرون زدگی دیسک، تومورها و یا ضخیم شدن رباط ها و کم شدن فضای بین مهره ها در ستون فقرات تنگ شود. در این شرایط اعصابی که از ستون فقرات عبور می کنند تحت تاثیر قرار گرفته و تحریک می شوند. درد و گرفتگی ماهیچه در پاها هنگام راه رفتن و کمر درد می تواند نشانه ایی از تنگ شدن مجرای نخاعی باشد. زمانی که کانال نخاعی در ستون فقرات تنگ شود به نخاع و اعصاب مجاور آن فشار وارد شده سیاتیک رخ می دهد.
افزایش سن
با افزایش سن و فرسوده شدن دیسک ها احتمال بیرون زدگی و یا پارگی دیسک نیز بیش تر شده و در نهایت ممکن است سیاتیک رخ دهد.
وارد شدن فشار
وارد شدن فشار ناگهانی و همچنین بلند کردن اجسام سنگین می تواند عاملی برای ایجاد سیاتیک باشد. دیسک ها نسبت به فشارهای زیاد آسیب پذیر هستند و فشار زیاد می تواند به بخش مرکزی و یا محیطی دیسک صدمه بزند.
مصرف مواد مخدر
مصرف دخانیات سبب از بین رفتن لایه های خارجی دیسک شده و سیاتیک ایجاد کند.
نشستن طولانی مدت، چاقی و بی تحرکی و دیابت نیز از عوامل دیگر بروز سیاتیک هستند.
علائم و نشانه های سیاتیک کدام است؟
همانطور که قبلا نیز اشاره شد سیاتیک معمولا فقط در یک طرف بدن رخ می دهد. نشانه ی اصلی سیاتیک دردی یک طرفه است که از کمر به پا کشیده شده و نواحی باسن، پشت ران و ساق پا را نیز درگیر می کند. درد سیاتیک ممکن است خفیف و یا بسیار شدید باشد. در مواردی راه رفتن و ایستادن نیز برای بیمار دشوار خواهد بود. در صورت مشاهده موارد زیر حتما به پزشک مراجعه نمایید
- احساس درد شدید در کمر
- بی حسی ناگهانی در پا
- اختلال در عملکرد روده و مثانه
درمان سیاتیک به چه صورت است؟
در بسیاری از موارد سیاتیک با مراقبت های خانگی درمان می شود. مسکن ها، کمپرس سرد و گرم و حرکات کششی مخصوص به تسکین و بهبود درد سیاتیک می تواند کمک کند. لازم به ذکر است استراحت بیش از حد و عدم تحرک می تواند درد سیاتیک را طولانی تر کند. تحرک داشتن و انجام ورزش های منظم بهترین روش بهبود سیاتیک است. در برخی مواقع ممکن است با مراقبت های خانگی درد بهبود نیافته و حتی شدیدتر شود. در صورتی که با چنین شرایطی مواجه شدید و با گذشت چند هفته درد شما بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید. دکتر الهه محقق منتظری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات می تواند شما را در درمان سیاتیک همراهی کند.
متخصص ستون فقرات با تجویز داروهای ضدالتهاب و شل کننده عضلات و فیزیوتراپی درد شما را کنترل خواهد کرد. در مواردی نیاز به جراحی وجود دارد. جراح در عمل دیسککتومی با برداشتن دیسک بیرون زده و یا عمل لامینکتومی با بازتر کردن کانل نخاع سبب کاهش فشار وارد به ستون فقرات و در نتیجه کاهش و بهبود درد سیاتیک خواهد شد. انتخاب نوع درمان بسته به نوع شرایط بیمار و تشیخص پزشک انجام می شود.
روش های پیشگیری از ابتلا به سیاتیک
رعایت نکات ومواردی می تواند شما را از ابتلا به سیاتیک محفوظ دارد. البته این بیماری ممکن است پس از درمان مجدد ظاهر شود. موارد زیر را برای پیشگیری از سیاتیک در نظر داشته باشید
- ورزش وحرکات کششی منظم
- حفظ وضعیت بدنی مناسب حین نشستن
- بلند نکردن اجسام سنگین
- ارتباط همیشگی و منظم با فیزیوتراپ
- استفاده از تشک و بالش مناسب
- خوابیدن به پشت یا پهلو
- عدم نشستن های طوانی مدت
- داشتن پیاده روی های کوتاه مدت در طول روز
برای ویزیت آنلاین و یا حضوری توسط دکتر الهه محقق منتظری متخصص مغز و اعصاب در کرج با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.
