همه چیز در رابطه با سنکوپ

سنگ کوب چیست؟

سنگ کوب (سنکوپ) یا غش کردن به از دست رفتن هوشیاری برای مدتی کوتاه است که در آن فرد غش کرده و وضعیت نرمال بدن خود را از دست می دهد. علت بروز این ضایعه کاهش جریان خون رسانی به تمامی قسمت های مغز است. سنکوپ همانند شوک است اما از شوک ضعیف تر است. به حالتی که فرد در آن به طور کامل هوشیاری و توان عضلانی خود را از دست ندهد پیش سنگ کوب می گویند. پیش سنگ کوب نیز می بایست همانند سنگ کوب درمان شود. زمانی که فرد دچار سنکوپ می شود دستگاه ریه و قلب به کار و فعالیت خود ادامه داده و این تنها مغز است که از عملکرد خود باز می ماند. مدت زمان سنکوپ از چند ثانیه تا چند ساعت متغیر است. بعد از رفع سنکوپ فرد هیچ گونه علائمی نخواهد داشت و سرحال خواهد بود.

علائم و نشانه های سنگ کوب

پیش از، از دست دادن هوشیاری و سنگ کوب علائم هشدار دهنده ایی وجود دارد. این علائم شامل موارد زیر است

• عرق کردن
• سرگیجه
• رنگ پریدگی
• اختلال و تاری دید
• تهوع و استفراغ
• احساس گر گرفتگی

علت بروز سنگ کوب

سنگ کوب علت های مختلفی دارد. این بیماری می تواند از علت های ساده و نه چندان جدی آغاز شده و به موارد کشنده و جدی ختم شود. بروز سنگ کوب سه علت اصلی و عمده دارد

1. علل قلبی – عروقی
2. علل عصبی یا رفلکسی
3. افت فشار خون

مشکلات قلبی و عروقی حدود 10 درصد از موارد سنگ کوب ها را شامل شده و معمولا خطرناک ترین نوع است. عللی که با مشکلات قلبی ارتباط دارد می تواند شامل موارد زیر باشد

• ضربان غیرطبیعی قلب
• انسداد عروق خونی
• مشکلات مربوط به دریچه قلب
• مشکلات ماهیچه ایی قلب

 رایج ترین علت بروز سنگ کوب اختلالات و مشکلات عصبی است. سنکوپ به واسطه مشکلات عصبی زمانی ایجاد می شود که عروق خونی گسترش یافته و فرد با کاهش فشار خون بصورت نامناسب مواجه می شود. این شرایط می تواند در اثر درد، احساسات شدید و یا فعالیت های خاصی همانند استفراغ و یا سرفه ایجاد شود. در برخی موارد سنگ کوب ممکن است زمانی رخ دهد که نقطه ایی در گردن به نام سینوس کاروتید تحت فشار قرار گرفته باشد. رفلکس سینوس کاروتید به انگلیسی carotid sinus reflex یا بازتاب سرخرگ سبات ضایعه ایی است که طی آن در اثر مسدود شدن سرخرگ سبات یا شریان کاروتید و درنتیجه کاهش خونرسانی به مغز و همچنین عدم رسیدن اکسیژن کافی فرد دچار اختلالاتی از جمله سنکوپ می شود. سایر عواملی که می تواند سبب سنکوپ شود بصورت زیر است

• تشنج
• سکته مغزی
• قند خون پایین
• اکسیژن خون پایین
• مسمومیت با مواد مخدر
• اختلالات روانی

آخرین نوع سنگ کوب که بدلیل افت فشار خون رخ می دهد ناشی از سرپا ایستادن طولانی مدت است. ایستادن طولانی مدت در حالت عادی ممکن است مشکل خاصی ایجاد نکند اما در برخی مواقع استفاده از دارو، کم شدن آب بدن، خونریزی زیاد و یا عفونت می تواند سنگ کوب را به همراه داشته باشد.

بیش تر بدانید : تشنج چیست؟

نحوه تشخیص و درمان سنگ کوب

در اولین مراجعه به دکتر، پزشک سوابق پزشکی فرد را بررسی کرده و معاینات بالینی و نوار قلب از بهترین راه های تشخیص علت بروز سنگ کوب است. نوار قلب به پزشک کمک می کند تا ریتم غیر طبیعی قلب، خون رسانی ضعیف به قلب و همچنین سندرم کیو تی را تشخیص دهد. سندرم کیو تی اختلالی مادرزادی است که سبب ایست قلبی، سنگ کوب و مرگ ناگهانی می شود. در مواردی که علت بروز سنکوپ بدلیل مشکلات قلبی باشد معمولا مستندات کمتری برای بررسی وجود دارد. افرادی که بدلیل مشکلات قلب دچار سنکوپ می شوند پس از این ضایعه شاهد فشار خون پایین و ضربان قلب بالا می شوند که نشان دهنده از دست دادن خون و یا آب بدن است. افرادی که دچار آمبولی ریوی هستند بعد از سنگ کوب دچار افت سطح اکسیژن خون خواهند شد. در برخی موارد آزمایشات دیگری همانند حلقه ضبط کننده کاشتنی، تست تیلت یا رفلکس سینوس کاروتید می تواند کمک کننده باشد. در شرایط خاصی نیز ممکن است پزشک از شما بخواهد تا سی تی اسکن انجام دهید اما معمولا نیازی به آن نیست. پزشک پس از بررسی در صورتی که تشخیص دهد فرد سنکوپ کرده است برای تحت نظر داشتن بیمار را به بیمارستان منتقل خواهد کرد.

دکتر الهه محقق منتظری متخصص مغز و اعصاب در کرج می تواند شما را در تشخیص و درمان بیماری سنگ کوب یاری کند.

سنکوپ بیماری خوش خیمی بوده البته اگر به موقع تشخیص داده شود و قابل درمان است. درمان این بیماری با توجه به علت بروز آن می تواند از طریق دارو، نصب ضربان ساز و یا روش های جراحی باشد.

پیشگیری از بروز سنگ کوب

افرادی که در معرض سنکوپ هستند و یا دچار سنکوپ می شوند می بایست موارد زیر را در نظر بگیرند

• عدم مصرف الکل
• عدم مصرف داروهایی که باعث افت فشار خون می شوند
• عدم فعالیت های شدید
• نشستن یا دراز کشیدن
• نوشیدن آب فراوان
• دوری از استرس و هیجان
• ترک سیگار
• کنترل قند خون
• کنترل فشار خون

در رابطه با سنکوپ بیش تر بدانید

هر ساله از هر 1000 نفر 3 تا 6 نفر دچار سنگ کوب می شوند. 4 درصد از تمام افرادی که دچار سنکوپ می شوند پس از 30 روز فوت خواهند کرد. البته خطر بروز نتایج خطرناک و مرگ به علت اصلی ایجاد سنگ کوب بستگی دارد. طبق تحقیقات صورت گرفته در حدود 1 تا 3 درصد مراجعات به مراکز درمانی و بیمارستان ها به علت سنگ کوب بوده است. سنگ کوب در بین بانوان و همچنین افراد مسن رایج تر است. تحقیقات نشان داده است که بیش از نیمی از بانوان بالای 80 سال و یک سوم دانشجویان پزشکی حداقل یک بار دچار سنکوپ می شوند.